آزادیهای عمومی در اسلام و مقایسه آن با اعلامیه جهانی حقوق بشر

آز آنجا که آزادی یکی از اصول اساسی نظام بشریت می باشد و ریشه در فطرت آدمی دارد ، همیشه مورد توجه انسانها در دوران مختلف حیاتشان بوده است ، و هر نهادی که توسط انسان بنا شده توجه خاص به این موضوع داشته است و آثار این توجه را نیز در تاریخ زندگی همه اقوام می توان یافت .آزادی را در دورانهای مختلف به گونه های متفاوت معنی کرده اند و انواع گوناگونی از آن را نیز ارائه داده اند در میان آزادیهای مختلف بیشتر ازهمه آزادیهای عمومی مد نظر قرار گرفته اند زیرا هر انسانی در هر جای دنیا بدون توجه به ملیت و یا مذهبی که دارد حق بر خورداری از آنها را دارد . آزادیهای عمومی آنطور که مشهور است شامل آزادی بیان ، مالکیت ، حق زندگی و .... می باشد ، که در فرصت بعدی مفصل در مورد آن صحبت خواهیم کرد اما از آنجا که انسان نیز خود مخلوق خالقی بزرگ میباشد ، مسلم است که خالق یکتا نیز برای این اصول فطری برنامه های مشخصی دارد و انسان را در مسیر تکاملش رها ننموده است . در جای جای تمام ادیان الهی توجه خاص خداوند و تعلیماتش را بر مقوله آزادی و آزادیهای عمومی می یابیم . حتی در ادیانی که به اعتقاد اسلام مورد خدشه واقع شده اند بخشهایی که مربوط به آزادی می شود به نظر میرسد که دست نخورده باقی مانده است . در ادیان بزرگ الهی چون یهودیت ، مسیحیت وآیین زرتشت گرچه در اثرگذر زمان از خدشه در امان نبوده اند توصیه های استواری را در مورد آزادی و بخصوص آزادیهای عمومی داشته و دارند ، در این میان اسلام که کاملترین دین الهی و مسلما" جامعترین آنها نیز می باشد بیشترین توجه و بیشترین برنامه را در این موضوعات و بصورت تکامل یافته و با تاکید بیان کرده است و برای اجراء آنها دستور العمل و برای عدم اجرای آن تنبیهات خاص در نظر گرفته است . ظهور اسلام تحولی عظیم در جامعه ای که در آن متولد شد ایجاد کرد و ائمه اطهار نیز در مدت کوتاه رهبری فردی خود ، بر آزادیهای عمومی تاکید بسیار داشته اند ، بدون شک می توان ادعا کرد که ادیان الهی و بخصوص اسلام تاثیر عمیق بر پایه گذاری در ایجاد نهاد های تکامل یافته امروزی داشته اند . یکی از مهمترین و مترقی ترین قوانین و توصیه های بشری اعلامیه جهانی حقوق بشر می باشد که مورد وفاق اکثر دول جهان قرار دارد .چنین به نظر میرسد که اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز اساس خود راتا حدود زیادی از اسلام استخراج کرده باشد . اما در پس این مطالب سوالاتی مطرح میشود ، مانند : 1- آیا آزادیهای عمومی در اسلام با اعلامیه جهانی حقوق بشر تجانسی دارد ؟ 2- آزادیهای عمومی در اسلام تا چه حدی پیش بینی شده است ؟ 3- موارد اختلاف آزادیهای عمومی در اسلام با اعلامیه جهانی حقوق بشر چه می باشند ؟ 4- اعلامیه جهانی حقوق بشر آزادیهای عمومی را چگونه توصیف کرده است ؟ تاکنون کارهایی در این زمینه انجام گرفته است که از میان آنها می توان به کتاب آزادیهای عمومی و حقوق بشر از دکتر طبا طبایی موتمنی همچنین کتابی با همین عنوان از آرلت هیمن دوا - حقوق بشر و آزادیهای اساسی از دکتر سید محمد هاشمی و مقالاتی چون تاریخچه حقوق بشر در اسلام از دکتر عباسعلی عمید زنجانی – اسلام و حقوق بشر از داود فرحی – سازگاری اسلام و حقوق بشر و دمکراسی از محسن کدیور – اسلام و حقوق بشر از محسن کدیور – حقوق بشر آرمان مشترک بشریت از حسین مهر پرور – و پایان نامه هایی چون مسائل حقوق بشر و آزادیهای عمومی در آثار فارسی امام خمینی از محمد رضا کاوسی – اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر از ابو الفضل استاد زاده – اعلامیه جهانی حقوق بشر از نظر فقه اسلامی از مرتضی اخلاقی فیض آبادی می توان نام برد. همه این آثار بسیار ارزشمند می باشند و نویسندگان این آثار نیز تلاش قابل تحسینی را برای به بحث گذاشتن و تفهیم بخشی از مطالب کرده اند ، اما در این پایان نامه قصد ما بر مقایسه میان این مفاهیم در اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر است که با مطالعه ای که در آثار ذکر شده در بالاو دیگر آثار مکتوب در این مباحث انجام گرفته است مشخص می باشد که در هیچکدام از آثار ذکر شده در مقام مقایسه میان این مفاهیم در اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر بر نیامده اند و ما امیدواریم که بتوانیم مقایسه ای تا حد امکان جامع در این زمینه انجام دهیم . این پایان نامه شامل دو بخش خواهد بود که در بخش اول ، ابتدا تعریفی از آزادیهای عمومی خواهیم کرد و سپس تعریف این آزادیها را از منظر اسلام بیان خواهیم کرد و پس از آن در بخش دوم در قسمت اول آزادیهای عمومی را در اعلامیه جهانی حقوق بشر مطالعه می کنیم و بعد از آن مقایسه ای داریم میان نظر اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر در مورد آزادیهای عمومی و در قسمت نتیجه گیری نیز نتایج بدست آمده از مقایسه مورد نظر را خواهیم آورد .